هشداردهنده گاز متان (Methane Gas Detector) یک دستگاه الکترونیکی است که برای تشخیص حضور گاز متان در محیط استفاده می‌شود. گاز متان یک گاز طبیعی بی‌بو و بی‌رنگ است که در بسیاری از فضاها و محیط‌ها وجود دارد. اما در تمامی جاهایی که متان با غلظت بالا حضور دارد، می‌تواند خطرناک و قابل اشتعال باشد. هشداردهنده گاز متان به منظور تشخیص زودهنگام حضور این گاز و جلوگیری از حوادث احتراقی مربوط به آن استفاده می‌شود.
وظیفه اصلی هشداردهنده گاز متان عبارت است از:
1. تشخیص حضور گاز متان: هشداردهنده گاز متان با استفاده از حسگرهای حساس به این گاز، حضور و غلظت آن را در محیط تشخیص می‌دهد. در صورتی که غلظت گاز متان در محیط بالا رود، هشدار فعال می‌شود.
2. هشدار حریق: متان یک گاز بسیار قابل اشتعال است و حوادث احتراقی جدی و بروز انفجار ممکن است در صورت انباشت آن در فضا رخ دهد. هشداردهنده گاز متان با فعال شدن هشدار، افراد را از وجود گاز قابل اشتعال و خطر حریق آگاه می‌سازد.
3. هشدار صوتی و بصری: هشداردهنده گاز متان معمولاً دارای هشدارهای صوتی و بصری است. وقتی غلظت گاز متان در محدوده خطرناک قرار می‌گیرد، این دستگاه با صدای هشدار و نور هشدار، افراد را مطلع می‌کند و از خطر قابل اشتعال بودن محیط هشدار می‌دهد.
4. اعلام هشدار: هشداردهنده گاز متان قادر به ارسال هشدار به سیستم‌های اعلام حریق و سیستم‌های ایمنی دیگر است. این امکان به اطلاع رسانی سریع‌تر و هماهنگی با سایر اجزای سیستم‌های حریق و ایمنی کمک می‌کند.
کاربردهای هشداردهنده گاز متان عبارتند از:
1. صنایع نفت و گاز: در صنایع نفت و گاز که ممکن است به دلیل استخراج، حمل و نگهداری مواد سوختی، غلظت بالای متان و دیگر گازهای قابل اشتعال مانند گازهای طبیعی و گازهای تولیدی، به خطرات احتراقی بیشتری دچار باشند، هشداردهنده گاز متان استفاده می‌شود.
2. معادن و معابر زیرزمینی: در معادن و محیط‌های زیرزمینی که به دلیل طبیعت کار و مواد معدنی مورد استخراج، غلظت بالای متان و گازهای مشابه
ممکن است وجود داشته باشد، هشداردهنده گاز متان استفاده می‌شود. این دستگاه‌ها به منظور تشخیص زودهنگام حضور متان و خطر احتراقی مرتبط با آن، استفاده می‌شوند.
3. سیستم‌های گازی شهری و خانگی: در سیستم‌های تأمین گاز شهری و خانگی که ممکن است در صورت نشت و ناهنجاری، غلظت متان در محیط بالا رود، هشداردهنده گاز متان استفاده می‌شود. این دستگاه‌ها به منظور تشخیص زودهنگام نشت گاز متان و جلوگیری از خطر احتراق و انفجار در محیط‌های خانگی و تجاری استفاده می‌شوند.
4. ساختمان‌ها و اماکن عمومی: هشداردهنده گاز متان در ساختمان‌ها و اماکن عمومی مانند رستوران‌ها، هتل‌ها، فروشگاه‌ها، بیمارستان‌ها، دفاتر و غیره نصب می‌شود. این دستگاه‌ها به منظور تشخیص زودهنگام حضور متان و خطر احتراق و انفجار در محیط‌های عمومی و حفظ ایمنی افراد استفاده می‌شوند.
5. صنایع غذایی: در صنایع غذایی که ممکن است در فرآیندهای تهویه، ذخیره‌سازی و تولید مواد غذایی از متان استفاده شود، هشداردهنده گاز متان استفاده می‌شود. این دستگاه‌ها به منظور تشخیص نشت متان و خطر احتراقی مرتبط با آن در صنایع غذایی استفاده می‌شوند.
هشداردهنده گاز متان با تشخیص زودهنگام حضور این گاز قابل اشتعال و خطرات احتراقی مرتبط با آن، به افزایش ایمنی افراد و جلوگیری از وقوع حوادث جدی احتراق و انفجار کمک می‌کند. همچنین، با اتصال به سیستم‌های اعلام حریق و سیستم‌های ایمنی دیگر، به اطلاع رسانی سریع‌تر و هماهنگی بیشتر برای اجرای اقدامات ایمنی مؤثر تر می‌شود.