فوم اطفاء حریق چیست؟
فوم اطفاء حریق از ترکیبی از آب و یک عامل شیمیایی به نام ساپونیفایر (ماده سازنده صابون) تشکیل می‌شود. این ترکیب، به شکل یک حلقه پایدار از حباب‌های هوا در آب تولید می‌شود که قادر به تشکیل پوششی سریع و مانع از دسترسی اکسیژن به سوخت است.
مزیت‌های استفاده از فوم در اطفاء حریق
- قدرت خاموش کنندگی:
فوم قادر به سرکوب حریق و خاموش کردن آن است. حباب‌های فوم قادر به ایجاد پوشش روی سطح سوخت می‌شوند و به عنوان یک مانع جداکننده بین سوخت و اکسیژن عمل می‌کنند.
- انتشار پذیری:
فوم به خوبی در سطوح عمودی و افقی انتشار پیدا می‌کند و می‌تواند حریق را در محدوده وسیعی کنترل کند.
- قابلیت پوشش دهی:
فوم می‌تواند سطوح گسترده‌ای را پوشش دهد و باعث کاهش دما و کنترل حرارت محیط شود.
- اثربخشی در حریق‌های مایع:
فوم اطفاء حریق به خوبی در اطفاء حریق‌هایی مایع مانند بنزین، روغن و حلال‌های شیمیایی عمل می‌کند.
همچنین، استفاده از فوم به دلیل قابلیت گسترش، پایداری طولانی‌مدت و قابلیت اعمال فشار، در سیستم‌های اطفاء حریق مثل اسپرینکلر، سیستم های خاموش کننده تخلیه غاز و سیستم های خاموش کننده تخلیه فوم مورد استفاده قرار می‌گیرد.
نکات مهم برای استفاده موثر از فوم در اطفاء حریق:
- انتخاب نوع مناسب فوم براساس نوع سوخت و شرایط حریق.
- آموزش و آشنایی با روش‌های صحیح استفاده از سیستم‌های فوم اطفاء حریق.
- تعمیر و نگهداری منظم سیستم‌های فوم اطفاء حریق به منظور حفظ کارآیی آنها.
- رعایت استانداردها و دستورالعمل‌های ایمنی در هنگام استفاده از فوم و برخورد با حریق.
برخی از انواع فوم‌های اطفاء حریق :
- فوم آب معمولی (AFFF) :
این نوع فوم برای اطفای حریق‌های کلاس A و B (سوخت‌های مایع) مناسب است. آب در این فوم با استفاده از عوامل شیمیایی و مواد سطح فعال بهبود یافته است.
- فوم الکل مقاوم (AR-AFFF):
این نوع فوم برای اطفای حریق‌های کلاس A و B با سوخت‌های مخلوط آب و الکل مانند الکل‌ها و اتانول مناسب است. فوم الکل مقاوم مقاومت به الکل را افزایش می‌دهد.
- فوم بی‌آب (CAFS):
این نوع فوم با تزریق هوا یا گاز فشرده در فوم آب تولید می‌شود، که باعث ایجاد فومی با حجم بالا و کاهش وزن آن می‌شود. این نوع فوم برای حریق‌های کلاس A و B مناسب است و قدرت اطفاء بالایی دارد.
- فوم پروتئینی:
این نوع فوم از پروتئین‌های طبیعی یا مصنوعی ساخته می‌شود و برای اطفای حریق‌های کلاس A و B مناسب است. فوم پروتئینی معمولاً در حریق‌هایی با سوخت‌های آلی و مواد غذایی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
توصیه ایمنی در رابطه با فوم های اطفای حریق
- آموزش و آشنایی:
کسانی که مسئول استفاده از فوم هستند باید آموزش‌های لازم را دریافت کرده و با راهنمایی‌ها و دستورالعمل‌های تولید کننده آشنا شوند.
- استفاده از تجهیزات محافظ:
در هنگام استفاده از فوم، از تجهیزات محافظ شخصی مانند لباس‌ها و دستکش‌های مقاوم در برابر مواد شیمیایی استفاده کنید. همچنین، از ماسک تنفسی مناسب برای جلوگیری از تنفس بخارات آن استفاده کنید.
- ایجاد تهویه مناسب:
در صورت استفاده از فوم در فضاهای بسته، تهویه مناسب فراهم کنید تا بخارات محیط به خوبی تهویه شود و احتمال ایجاد انسداد را کاهش دهید.
- رعایت فاصله:
هنگام استفاده از فوم، فاصله مطلوبی بین خود و محل اعمال فوم را رعایت کنید. برخی فوم‌ها ممکن است بر روی سطوح لغزنده باشند.
- آمادگی برای خاموشی فوم:
در صورتی که به صورت خودکار از فوم همراه با گاز فشاری استفاده می‌کنید، باید با استفاده از تجهیزات و روش‌های مناسب فوم را خاموش کنید.
- تمیز کردن و نگهداری:
پس از استفاده از فوم اطفاء حریق، سطوح مورد استفاده را به دقت تمیز کنید و تجهیزات را بررسی کنید تا در صورت نیاز به تعمیر یا تعویض، اقدامات لازم انجام شود.
- همکاری با مقامات مربوطه:
همواره همکاری با مقامات آتش نشانی و مسئولان صلاحیت‌دار در زمینه اطفاء حریق و استفاده از فوم را در صورت لزوم برقرار کنید.
کلام آخر
حفظ ایمنی در هر عملیات اطفاء حریق بسیار حائز اهمیت است. رعایت دستورالعمل‌ها، آموزش‌های لازم و استفاده صحیح از تجهیزات اطفاء حریق می‌تواند به حداکثر سطح ایمنی و کاهش خطرات مرتبط با حریق کمک کند. همچنین، همواره در صورت وقوع حریق، مراجعه به مقامات آتش نشانی محلی و اطلاع رسانی مناسب به مردم اطراف بسیار حیاتی است.